ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2021

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ»

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ

Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνονται οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις των θεμάτων και υπενθυμίζεται ότι κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

 

Α1.

Ο πρώτος τελειόφοιτος υποστηρίζει ότι:

-          ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι αναγκαίος στην εκπαίδευση

-          η ελλιπής παροχή του οδηγεί τους νέους στην προτίμηση δημοφιλών επαγγελμάτων, στον παραγκωνισμό ή κορεσμός άλλων και στην ανεργία

Η δεύτερη τελειόφοιτος πιστεύει πως:

-          η ανεργία και τα οικονομικά προβλήματα δημιουργούν ματαιώσεις

-          οι παθογένειες της αγοράς εργασίας οδηγούν σε επαγγελματικούς συμβιβασμούς αλλά και σε φυγή από τη χώρα

Β1.

α. Σωστό

β. Σωστό

γ. Λάθος

δ. Σωστό

ε. Λάθος

Β2. α)

Κυριολεκτικός τίτλος (ενδεικτικά): Οι επιδιώξεις και οι προβληματισμοί των νέων

Μεταφορικός τίτλος (ενδεικτικά): Όνειρα και εφιάλτες

β)

Με τη χρήση στατιστικών:

-          ενισχύεται η αξιοπιστία, η εγκυρότητα των λεγομένων της συντάκτριας

-          ενισχύεται η πειστικότητα – αδιαμφισβήτητο στοιχείο

-          τεκμηριώνονται και ενισχύονται οι προβλέψεις για την κυριαρχία της τεχνολογίας

Με την εκτεταμένη χρήση μαρτυριών:

-          αποδίδονται αυτούσια τα λόγια των τελειοφοίτων

-          προσδίδεται ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο

-          εύληπτος λόγος

-          ενίσχυση βιωματικότητας / οικειότητας…

Β3.

α΄πληθυντικό πρόσωπο ( « να φανταστούμε»)

-          γέφυρα επικοινωνίας πομπού – δέκτη

-          καθολικότητα

-          αίσθημα συλλογικής ευθύνης

Μεταφορική χρήση του λόγου

-          αδιαπέραστο μέλλον

-          πεδίο εκκόλαψης προσδοκιών

-          μελλοντικά ερείπια

-          ανάσα προσμονής

-          τον αέρα της απαντοχής

• Εξηγούμε τη λειτουργία μιας μεταφοράς

Ρητορικό ερώτημα («Άλλωστε… κάνουμε;» )

-          ισχυρό επικοινωνιακό μέσο

-          ισοδυναμεί με ισχυρή άρνηση

-          προσελκύει την προσοχή του αναγνώστη και τον προβληματίζει

-          ζωντάνια, παραστατικότητα, συναισθηματική φόρτιση του αναγνώστη

Γ. Πιθανή απάντηση στο ερώτημα:

(Υποθέτω / εικάζω ότι) τα παιδιά στον Σείριο δάκρυσαν και τους προκλήθηκαν έντονα συναισθήματα λόγω της αντιπαραβολής/ αντίθεσης μεταξύ της ζωής στον Σείριο και στη Γη.

Σείριος	Γη
ποτέ δε βάλαν έγνοια δεν είδανε πολέμους και θανάτους	από μακριά:   έν’ άστρο σα φτερό θαλασσινό, καράβι μακρινό
	από τον δάσκαλο: -          αρρώστια και πληγή -          τραγούδια λένε -          ακούραστοι του ονείρου κυνηγοί -          κεντάνε με συνθήματα τους τοίχους
γαλάζια ποδιά
τις Κυριακές τα γιορτινά τους
Ζωή ασφαλής, ανέμελη και σταθερή, αλλά ίσως όχι τόσο ενδιαφέρουσα	Ζωή γεμάτη εντάσεις (προβληματική αλλά και ενδιαφέρουσα – ζωντανή)

Ενδεικτικοί κειμενικοί δείκτες

-          το σχήμα του κύκλου και αντίθεση (« ποτέ δε βάλαν έγνοια… και βάλαν από’ κείνη τη βραδιά μιαν έγνοια»)

-          παρομοιώσεις: «σα φτερό θαλασσινό», «τους φαίνεται καράβι μακρινό»: η γοητεία της Γης

-          μεταφορά: «του σύμπαντος αρρώστια και πληγή»: μπορεί να δηλώνουν πώς είναι η ζωή τους σε έναν κόσμο ασφαλή και προστατευμένο, σε αντίθεση με έναν πλανήτη γεμάτο ποίηση, ένταση και όνειρα

-          μεταφορές: «ακούραστοι … κυνηγοί», «κεντάνε … τους τοίχους»

-          συσσώρευση ρημάτων: «λένε» , «γράφουν» , «κεντάνε»:δράση και ενεργητικότητα

Προσωπική ανταπόκριση:

Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα, αν είναι ικανοποιημένοι /ες ή δυσαρεστημένοι /ες με τη ζωή τους ατον Σείριο είναι αποδεκτή, αρκεί να τεκμηριωθεί κατάλληλα και επαρκώς.

Δ. Επικοινωνιακό πλαίσιο

-          Είδος κείμενου: άρθρο σε ιστοσελίδα

-          Πομπός: μαθητής /μαθήτρια

-          Αποδέκτες: νέοι /νέες

-          Οι μαθητές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τα δοθέντα κείμενα ως προς το πρώτο ερώτημα. Προσοχή: μας ενδιαφέρει η οργάνωση της επιχειρηματολογίας και όχι το πλήθος των ιδεών. Θα μπορούσαν λοιπόν οι μαθητές/μαθήτριες να προτείνουν:

Α.

-          Ανεκτικότητα, διάλογος, συνεργασία, διαπολιτισμική κατανόηση, επιχειρηματολογία, διαλλακτικότητα (κοινωνικές και φυλετικές ανισότητες, ρητορική μίσους , κοινωνική πόλωση)

-          Καλλιέργεια και αξιοποίηση ψηφιακών και άλλων δεξιοτήτων

-          Ευρυμάθεια

-          Κριτική ικανότητα, ορθολογισμός, γνώση δικαιωμάτων και πολύπλευρη ενημέρωση (ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση , ψηφιακή προπαγάνδα, απουσία ορθολογισμού)

-          Υπευθυνότητα, αγωνιστικότητα (μαζική επιτήρηση, ανελευθερίες, αυταρχισμός)

-          Διά βίου μάθηση, μαθαίνω πώς να μαθαίνω (απώλεια θέσεων εργασίας)

-          Αυτογνωσία και συναισθηματική καλλιέργεια (ψυχική υγεία)

Β.

-          Συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα

-          Εθελοντισμός

-          Συλλογικές διεκδικήσεις

-          Συμμετοχή σε εκστρατείες /καμπάνιες

-          Καινοτομία , επινοητικότητα

-          Ευσυνειδησία στην άσκηση του έργου

Αξιολογούνται θετικά  η ποικιλία των ιδεών και, κυρίως, η επαρκής τεκμηρίωση