Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνονται οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις των θεμάτων και υπενθυμίζεται ότι κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
Α1. Δίνονται για το περιεχόμενο της περίληψης:
α) το θεματικό κέντρο: ο ρόλος της επιστήμης και του επιστήμονα στη σύγχρονη εποχή
β) οι θεματικοί άξονες του κειμένου:
1) διαφοροποίηση της στόχευσης επιστήμης και τεχνολογίας (ο γνωσιακός προσανατολισμός της επιστήμης και ο εργαλειακός χαρακτήρας της τεχνολογίας)
2) η διάψευση των προσδοκιών από την ανάπτυξη της επιστήμης και ο προβληματισμός σε σχέση με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της τεχνολογίας
3) παράθεση προβλημάτων της σύγχρονης εποχής και η ανάγκη επαγρύπνησης του επιστήμονα για τη διαφύλαξη του κοινωνικού ρόλου της επιστήμης
4) η αδυναμία των σύγχρονων επιστημόνων να ελέγξουν τον τρόπο χρήσης των επιτευγμάτων τους και
5) τα ηθικά εφόδια του επιστήμονα.
Β1. α) Λ , β) Λ , γ) Σ , δ) Σ , ε) Σ
Β2. α) αίτιο - αποτέλεσμα (η επιστήμη ... ανοίγει νέους ορίζοντες), Σύγκριση - αντίθεση (τεχνολογία # επιστήμη "ενώ"), αιτιολόγηση (διότι), παράδειγμα (άποψη του Αϊνστάιν) , ορισμός.
β) βέβαια: έμφαση, επιβεβαίωση
εάν: (προ)ϋπόθεση
όμως: (αντίθεση)
για τούτο: αιτιολόγηση / αποτέλεσμα
δηλαδή: επεξήγηση
Β3. α) αέναος: διαρκής, διηνεκής, συνεχής, αδιάλειπτος
προσηλωμένη: αφοσιωμένη, επικεντρωμένη, στοχευμένη, προσκολλημένη, συγκεντρωμένη
εγείρουν: αίρουν, προκαλούν, δημιουργούν
αλλοτριώνουν: υπονομεύουν, παρακωλύουν, παρεμποδίζουν, αποξενώνουν, αλλοιώνουν, διαστρεβλώνουν, φθείρουν, καταστρέφουν
καταστρεπτικό: ολέθριο, μοιραίο, επιζήμιο
β) συγκεκριμένο # αφηρημένο
βελτίωσε # χειροτέρευσε, επιδείνωσε, υποβίβασε, υποβάθμισε
ευθύνη # ανευθυνότητα, δικαίωμα
υλική # άυλη , πνευματική
ελευθερία # ανελευθερία, υποδούλωση, χειραγώγηση, ποδηγέτηση
Β4. α) ασύνδετο σχήμα: δραματοποίηση - (προκαλεί) συναισθηματική φόρτιση στον αναγνώστη - δηλώνει ένταση, καταιγισμό προβλημάτων - συμβάλλει στην παραστατικότητα - ενισχύει τη ζωντάνια και την αμεσότητα του κειμένου.
β) ρητορικό ερώτημα: προβληματίζει, αφυπνίζει, ευαισθητοποιεί τον αναγνώστη. Το κείμενο κερδίζει σε δραματικότητα (συμμετοχή του δέκτη, νοερός διάλογος) και αποκτά υφολογική ποικιλία.