Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνονται οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις των θεμάτων και υπενθυμίζεται ότι κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Α1. α) Λ, Σ, Σ, Λ, Σ.
β) 1. ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις
2. ἔρχεται Προμηθεὺς ἐπισκεψόμενος τὴν νομήν
3. Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν τῷἀνθρώπῳ εὕροι
4. Τῷ δὲ Προμηθεῖ εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν … ἐνεχώρει εἰσελθεῖν
5. ἐκ τούτου εὐπορία μὲν ἀνθρώπῳ τοῦ βίου γίγνεται
Β1. Λέξεις και φράσεις που αναφέρονται στον Επιμηθέα. Προσωπικότητα: «οὐ πάνυ τι σοφὸςὢν» , «ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις», «Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ». Ρόλος: «ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷἦν τὸἀνθρώπων γένος» , «τὰ μὲν ἄλλα ζῷα ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα, τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον καὶ ἄοπλον». Οι μαθητές πρέπει να αξιοποιήσουν τα συγκεκριμένα χωρία του κειμένου, για να προχωρήσουν στην περιγραφή της προσωπικότητας και του ρόλου του Επιμηθέα. Περιμένουμε από τους μαθητές να περιγράψουν τον Επιμηθέα ως προς την προσωπικότητά του ως απερίσκεπτο, επιπόλαιο, αστόχαστο, αμελή. Όσον αφορά το ρόλο του στη διανομή των εφοδίων έδρασε με τρόπο αναποτελεσματικό, χωρίς υπευθυνότητα, προνοητικότητα και διορατικότητα, όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα της διανομής των εφοδίων.
Β2. «ἔντεχνος σοφία» : Φυλάσσεται από τον Ήφαιστο και την Αθηνά στο κοινό τους οίκημα, στο οποίο ασκούν την τέχνη τους. Από εκεί ο Προμηθέας λαθὼν εἰσέρχεται και κατορθώνει να κλέψει την ἔμπυρον τέχνην και να τη χαρίσει στους ανθρώπους.
Πολιτική τέχνη: Φυλάσσεται στην ακρόπολη του Δία, όπου αἱ Διὸς φυλακαὶ φοβεραὶἦσαν και δεν επιτρέπεται να εισέλθει κανείς. Η πολιτική τέχνη, η οποία βρίσκεται στην οικία του ίδιου του πατέρα των θεών, είναι απροσπέλαστη και έτσι αναμένουμε ο μαθητής να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι πολυτιμότερη και σπουδαιότερη από την ἔντεχνον σοφίαν.
Β3. Σ, Σ, Λ, Σ, Λ
Β4.εἱμαρμένη→ μερίδιο
ἐξιέναι→ εισιτήριο
ἔσχεν → σχήμα
κλέπτει → κλεψύδρα
λαθών → λήθη
Β5. Σύγκριση Προμηθέα Πρωταγόρα και Προμηθέα Αισχύλου: Ο Προμηθέας και στα δύο κείμενα παρουσιάζεται ως ευεργέτης του ανθρώπου μέσω της προσφοράς των τεχνικών γνώσεων σε αυτόν. Στον Πρωταγόρα παρουσιάζεται η ευρηματικότητά του, η προνοητικότητά του και ο ανθρωπισμός του. Αντίθετα, ο Προμηθέας του Αισχύλου είναι ο πρωταγωνιστής, εμφανίζεται να καμαρώνει για τις ευεργεσίες και τις προσφορές του στον άνθρωπο. Τις απαριθμεί διεξοδικά με αυτοπεποίθηση και δίνει την εντύπωση, χρησιμοποιώντας την υπερβολή «όλες οι τέχνες οι ανθρώπινες είναι δωρεές του Προμηθέα», ότι ξεπερνά τα όρια (ύβρις) και φέρεται αλαζονικά. Αναμένεται οι μαθητές να τεκμηριώσουν την άποψή τους με αναφορές στο κείμενο.
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Γ1. Ενδεικτική μετάφραση
Εγώ, βέβαια, είμαι απλός άνθρωπος ∙ γνωρίζω όμως ότι το καλύτερο είναι, πρώτον, να διδάσκεται κανείς το αγαθό όπως ακριβώς επιβάλλει η φύση του και, δεύτερον, να διδάσκεται περισσότερο από εκείνους που γνωρίζουν στα αλήθεια κάτι το αγαθό παρά από εκείνους που κατέχουν την τέχνη της εξαπάτησης. Ίσως λοιπόν εγώ να μην εκφράζομαι με εξεζητημένες λέξεις (ή με σοφιστικές εκφράσεις). Γιατί αυτός δεν είναι ο σκοπός μου.
Γ2. Οι επικρίσεις του Ξενοφώντα εναντίον των σοφιστών: Ενώ ισχυρίζονται ότι οδηγούν με τη διδασκαλία τους νέους στην αρετή, πετυχαίνουν το αντίθετο. Διδάσκουν μάταιες γνώσεις και καλλιεργούν ασήμαντες ηδονές. Δημιουργούν προσδοκίες στους μαθητές τους ότι θα μάθουν σημαντικά πράγματα, αλλά τους εμποδίζουν τελικά από τις χρήσιμες γνώσεις. Εστιάζουν περισσότερο στα λόγια και όχι σε σοβαρές απόψεις.
Γ3. α. ἄνδρα → ἄνδρας
γράμματα → γράμμα
ὅντινα → οὕστινας
ὧν → οὗ
β. ἑωράκαμεν → ἴδωμεν
ἐποίησαν → ποιήσωσιν
παρέχονται → παράσχωσι
Γ4. α. εἰ καλώς ἔχοιεν: υπόθεση, ὀνόματα μὲν γὰρ οὐκ ἂν παιδεύσειε: απόδοση. Απλή σκέψη του λέγοντος. Προσδοκώμενο: ἐάν / ἄν / ἤν καλῶς ἔχωσιν, ὀνόματα μὲν γὰρ οὐκ παιδεύσει.
β. πολλὰ αὐτοῖς γέγραπται: Η σύνταξη είναι παθητική. Γίνεται στην ενεργητική : πολλά οὗτοι γεγράφασι. Ο κάθε σωστός τύπος βαθμολογείται με 2 μονάδες. Σε περίπτωση που οι μαθητές χρησιμοποιήσουν την αντωνυμία αὐτοί βαθμολογούνται με 1 μονάδα.
