ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2020

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ»

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Από την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνονται οι παρακάτω ενδεικτικές απαντήσεις των θεμάτων και υπενθυμίζεται ότι κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.

 

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Α1.

α)  1 Λ: ἡ δὲ τοῦ φρονῆσαι παντὸς μᾶλλον θειοτέρου τινὸς τυγχάνει.

            2 Λ:   ὑπὸ δὲ τῆς περιαγωγῆς χρήσιμόν τε καὶ ὠφέλιμον καὶ ἄχρηστον αὖ καὶ βλαβερὸν γίγνεται.

             3Σ: ἕως ἂν εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον δυνατὴ γένηται ἀνασχέσθαι θεωμένη   ή Τούτου τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτοῦ τέχνη ἂν εἴη, τῆς περιαγωγῆς, τίνα τρόπον ὡς ῥᾷστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα μεταστραφήσεται.

  β) σφεῖς → ἐπαγγελλόμενοι

       ᾧ → τὸ ὄργανον

Β1. Ο μαθητής να αξιοποιήσει στην απάντησή του τα σχόλια του Φ.Υ. σελ. 91 .

    

Β2. Ο Σωκράτης ισχυρίζεται ότι όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με την παιδεία (σοφιστές) θεωρούν ότι δεν υπάρχει γνώση μέσα στην ψυχή του ανθρώπου και ότι αυτοί μέσα από τη διδασκαλία τους την εμφυτεύουν σ’ αυτήν. Η άποψή του ενισχύεται:

α) με την επαναληπτική χρήση της πρόθεσης «ἐν» → σχόλιο βιβλίου

β) με την αναλογία /παρομοίωση «οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες» → αποτύπωση/ αισθητοποίηση του τρόπου με τον οποίο μεταδίδεται η γνώση από τους σοφιστές.

Β3.

     1. α,  2.γ,  3. β, 4. β, 5. γ

 

Β4 α. φανόν → φάσμα , ἀνασχέσθαι → ανακωχή , περιακτέον → άξονας , τετραμμένῳ → ανατροπή , ἐντιθέντες → παρακαταθήκη , ἀπόλλυσι → απώλεια

Β5. Οι απόψεις του Δελμούζου εντοπίζονται στα ακόλουθα σημεία:

• Η ψυχική όμως καλλιέργεια … με αδιάκοπη ατομική προσπάθεια.
• Με προσπάθεια … προς τον ελεύθερο άνθρωπο.
• Και θα το πλησιάσει .. που κλείνει μέσα του.

... και προσεγγίζουν τις πλατωνικές απόψεις στα ακόλουθα σημεία:

• σημαίνει … καταμανθάνει ἕκαστος
• σύν ὅλῃ τῇ ψυχῇ … θεωμένη.

Δεν κρίνεται απαραίτητη η αυτούσια μεταφορά χωρίων. Ο μαθητής μπορεί να παρουσιάσει , με όποιο τρόπο κρίνει πρόσφορο, τις ομοιότητες.

 

Γ1. Ενδεικτική μετάφραση

Εάν, όμως, κάποιος με ρωτούσε (σε περίπτωση που κάποιος με ρωτούσε): «Αλήθεια (πράγματι) και στην περίπτωση που κάποιος αδικεί την πόλη ισχυρίζεσαι πως η πόλη πρέπει να διάκειται (συμπεριφέρεται) ειρηνικά ακόμη και προς αυτόν;» . Δεν θα το ισχυριζόμουν. Αλλά υποστηρίζω κυρίως ότι πιο γρήγορα θα τιμωρούσαμε αυτούς (θα σπεύδαμε να τιμωρήσουμε αυτούς) , αν συμπεριφερόμαστε χωρίς να αδικούμε κανέναν. Γιατί δεν θα είχαν κανένα σύμμαχο.

Γ2. Ο συγγραφέας για να απαριθμήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ειρήνης και πολέμου αντίστοιχα επανεξετάζει την έκβαση των γεγονότων του παρελθόντος. Σε καιρό ειρήνης υπήρχε αύξηση εσόδων της πόλης, οικονομική ευχέρεια των πολιτών, ενώ σε καιρό πολέμου υπάρχει αύξηση εξόδων, μείωση εσόδων και κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος.

Γ3α. ἐκλιπούσας → ἐξέλειπες , εἰσελθούσας → εἰσῄεις/ εἰσῄεισθα (απαιτείται ένας από τους δύο ρηματικούς τύπους) ,  καταδαπανηθείσας  →   κατεδαπανῶ

Γ3β. μᾶλλον → μάλα, μάλιστα θᾶττον → ταχέως , τάχιστα

Γ3γ τις: τισί(ν)

       προσόδους: αἱ πρόσοδοι

         πολίταις: ὦ πολῖτα

Γ4α. «ἢ εἰρήνην» : δεύτερος ( β΄) όρος σύγκρισης  , «ταῦτα» (το πρώτο του κειμένου) : υποκείμενο στο ρήμα «ἄν κριθείη» (αττική σύνταξη) , « τῶν προσόδων»: γενική διαιρετική (πολλὰς ), « ἄγειν»: υποκείμενο στο απρόσωπο ρήμα «χρή».

Γ4β.    «ἀνενεχθέντα»: κατηγορηματική μετοχή, από το ρήμα «εὑρήσει».    

Γ4γ. «πῶς ἂν ἄμεινον ταῦτα κριθείη»: δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική ως αντικείμενο στο ρήμα « οὐκ οἶδα».

          « ὡς χρὴ καὶ πρὸς τοῦτον εἰρήνην ἄγειν»: δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση ως αντικείμενο στο ρήμα « λέγεις».